برنج تراریخته چیست و چه ویژگی هایی دارد ؟ مزایا و معایب
تولید برنج تراریخته را می توان تحولی بزرگ در حوزه کشاورزی به شمار آورد؛ هر چند که این اتفاق با موجی از نظرات مثبت و منفی همراه بود و همین موضوع باعث می شد تا افراد برای خرید این نوع برنج دچار شک و تردید باشند و ندانند که تصمیم درست چیست. به همین منظور قصد داریم تا در این مطلب از برنجکده راجع به چیستی برنج تراریخته و ویژگی‌ها مربوط به آن بپردازیم. همچنین در بخش‌های دیگر این نوشتار، مزایا و معایب برنج تراریخته را بررسی می‌کنیم. برای کسب اطلاعات بیشتر، در ادامه همراه ما باشید.
ایده برنج تراریخته از کجا آمد؟
در شرایطی که تقریباً از هر نه نفر در جهان، یک نفر با گرسنگی سروکار دارد، از هر هشت نفر یک نفر وزن بالایی دارد، همه ما با تهدید تغییرات آب و هوایی مواجه هستیم و برنج هم قوت غالب مردم در اکثر کشورهای جهان است؛ باید فکری به حال حجم تولید برنج در مزارع کشاورزی می شد.
برنج، جزو پرمصرف ترین غلات و غذای اصلی اکثر جمعیت جهان است که تولید آن در سال‌های اخیر، به دلیل تغییرات آب و هوایی، افزایش جمعیت جهانی و شیوع همزمان گرسنگی و چاقی در سراسر دنیا با چالش هایی مواجه است. به همین جهت، ایده تولید برنج تراریخته برای نخستین بار مطرح شد.
همانطور که در مقدمه مطلب ذکر کردیم، حرف و سخن راجع به برنج تراریخته زیاد است و باید از جوانب مختلفی بررسی شود.
چه برنج‌هایی تراریخته هستند؟
تفاوت ظاهری برنج طبیعی با برنج تراریخته محسوس نیست و آنچه که سبب ایجاد تمایز در میان این دو می شود، DNA گیاه است. در واقع برای تولید برنج تراریخته، در DNA برنج ارگانیک، تغییراتی را ایجاد می‌کنند. این اصلاح ژنتیکی در محیط آزمایشگاهی انجام می شود و در پایان فرآیند دستکاری ژنتیک، ژن مربوط به برنج‌های تراریخته تولید می شود. در پروسه تولید محصولات کشاورزی تراریخته، یک پروتئین خاص بانام Cry1ab در ساقه و برگ گیاه گنجانده می شود تا اصلاح ژنتیکی صورت گیرد. با این اصلاح ژنتیکی و گنجاندن این پروتئین، موفق به تولید محصولات کشاورزی تراریخته می شوند.
آیا برنج تراریخته در ایران تولید می شود؟
نخستین بار در سال 1384 بود که تولید برنج تراریخته به صورت انبوه در ایران شروع شد. البته این نوع برنج که به صورت صنعتی کشت می شود، از کشورهای هند، پاکستان و تایلند نیز وارد کشور می گردد. بنابراین اقشار مختلفی از مردم، بدون اینکه اطلاعات کاملی راجع به ویژگی‌های برنج تراریخته داشته باشند، اقدام به مصرف آن می‌نمایند. متاسفانه عدم صداقت فروشندگان با مصرف کنندگان، یکی از علل عمده عدم آگاهی مردم است. در واقع کسی به آن ها صادقانه نمی گوید که این برنج تراریخته است یا نه. برنج طارم مولایی و برنج شیرودی، جزو برندهایی هستند که برنج تراریخته تولید می‌کنند.
این در حالی است که دست کم این شفافیت در موضوع در مورد سایر محصولات تراریخته مانند روغن های پخت و پز و سرخ کردنی، پنبه، دانه ذرت و تخمه آفتاب گردان و غیره، وجود دارد.
آیا برنج تراریخته برای سلامتی مضر است؟
یکی از سوالات پرتکراری که ما می شنویم این است که آیا برنج تراریخته برای سلامتی مضر است؟
طبیعی است که نمی توان برنج تراریخته را با برنج ارگانیک یکی دانست؛ زیرا اولی در آزمایشگاه و با دستکاری ژنتیکی تولید شده اما دومی از دل خاک می روید. دستکاری ژنتیکی در هر محصول کشاورزی، می تواند منشا بروز بیماری های مختلف در مصرف کنندگان آن باشد. بنابراین توصیه ما این است که به جای محصولات تراریخته، از محصولات ارگانیک و طبیعی تغذیه نمایید.
چگونه برنج های تراریخته را تشخیص دهیم؟
یکی از راه های تشخیص برنج تراریخته، رجوع به ویژگی های ظاهری و ساختاری آن است. البته تشخیص برنج های تراریخته به سادگی امکان پذیر نیست ولی چند راهکار کلی برای انجام این کار وجود دارد:
- روش آزمایشگاهی
تست برنج در آزمایشگاه، راهی دقیق برای پی بردن به طبیعی بودن یا تراریختگی آن است. - شکل و اندازه برنج تراریخته
یکی از ویژگی های بارز برنج های تراریخته، شکل و اندازه یکسان است. این در حالی است که در برنج طبیعی، دانه های شکسته و اصطلاحا نیم دانه نیز وجود دارد. - باریک بودن برنج تراریخته
یکی دیگر از ویژگی های برنج تراریخته این است که نسبتا به برنج های ارگانیک، کشیده ترند.
مزایای برنج های تراریخته
همانطور که گفتیم، برنج تراریخته به نوعی از برنج اطلاق می شود که از طریق درج ژن های اصلاح شده در برنج طبیعی تولید می شود تا ویژگی‌های مطلوب خاصی را ایجاد کنند. این صفات می تواند شامل مقاومت در برابر آفات و بیماری ها، تحمل در برابر علف کش ها، افزایش محتوای غذایی یا بهبود عملکرد باشد. برنج تراریخته برای رفع چالش های مختلف کشاورزی و افزایش بهره وری و پایداری کشت برنج تولید شده است.
برنج تراریخته ممکن است بسته به ژن های خاصی که از طریق اصلاح ژنتیکی به ترکیب ژنتیکی آن ها وارد شده است، ویژگی های مختلفی از خود نشان دهد. برخی از مزایای رایج برنج تراریخته عبارتند از:
- مقاومت به آفات
برنج تراریخته را می توان برای تولید پروتئین های سمی برای آفات خاص مهندسی کرد که محافظت داخلی در برابر آسیب حشرات ایجاد می کند. - مقاومت به بیماری
برنج تراریخته را می توان برای مقاومت در برابر بیماری های خاص اصلاح کرد و به جلوگیری از کاهش محصول به دلیل حمله عوامل بیماری زا کمک می کند. - تحمل علف کش
برخی از گونه های تراریخته برنج برای تحمل علف کش های خاص مهندسی شده اند و به کشاورزان این امکان را می دهد که علف های هرز را به طور مؤثرتری بدون آسیب رساندن به گیاهان برنج کنترل کنند. - محتوای تغذیه ای بهبود یافته
برنج تراریخته را می توان به گونه ای تولید کرد که دارای سطوح بالاتری از مواد مغذی ضروری مانند ویتامین ها، مواد معدنی یا پروتئین ها باشد و به مسائل سوء تغذیه رسیدگی کند. - بازده افزایش یافته
برنج تراریخته را می توان به گونه ای طراحی کرد که با بهبود ویژگی هایی مانند سرعت رشد، تحمل تنش یا کارایی استفاده از منابع، عملکرد را افزایش دهد. - پایداری زیست محیطی
برخی از گونه های برنج تراریخته برای نیاز به نهاده های کمتری مانند آب یا کود توسعه یافته اند، بنابراین شیوه های کشاورزی پایدار را ترویج می کنند. - سازگاری با تغییرات آب و هوا
برنج تراریخته را می توان طوری مهندسی کرد که در برابر استرس های محیطی مانند خشکسالی، شوری یا گرما مقاومت کند و به کشاورزان کمک کند تا با چالش های تغییرات آب و هوایی کنار بیایند.
این ویژگی ها برنج تراریخته را به ابزاری مهم در کشاورزی مدرن برای مقابله با امنیت غذایی، پایداری و چالش های جهانی در تولید برنج تبدیل می کند.
صرفه جویی در هزینه های کشاورزی، کاهش مصرف سموم کشاورزی، افزایش تولید برنج به میزان 20 درصد، کاهش هزینه های تولید، کاهش قیمت برنج ایرانی و تنظم بازار، افزایش مقاومت برنج در برابر سرما، جلوگیری از آفات و حشرات دارای عوارض برای سلامتی انسان، از دیگر مزایای برنج تراریخته است. اما همانطور که می دانید، کلیه موارد ذکر شده در خصوص مزایای این محصول، منحصر به تولید کننده است و معایب آن کاملا متوجه مصرف کننده است. در واقع مزیت برنج تراریخته برای کشاورزان، جنبه اقتصادی آن است و مهم ترین عیب این محصولات، خطراتی است که سلامتی افراد را تهدید می کند.
معایب برنج های ترایخته
در این بخش از مطلب، به بررسی معایب برنج های ترا ریخته می پردازیم.
- توسعه مقاومت
با گذشت زمان، آفات و بیماری ها ممکن است در برابر صفات دستکاری شده ژنتیکی در برنج تراریخته مقاوم شوند که این فناوری را کمتر موثر می کند و به استراتژی های مدیریت آفات جایگزین نیاز دارد. - تأثیر زیست محیطی
نگرانی هایی در مورد تأثیر بالقوه برنج تراریخته بر محیط زیست وجود دارد، مانند اثرات ناخواسته بر موجودات غیرهدف، اختلال در اکوسیستم ها و جریان یافتن ژن به جمعیت های برنج وحشی یا علف های هرز. - از دست دادن تنوع زیستی
پذیرش گسترده برنج تراریخته ممکن است منجر به کاهش تنوع ژنتیکی در واریته های برنج شود و به طور بالقوه آن ها را در دراز مدت مستعد ابتلا به آفات و بیماری های جدید کند. - نگرانی های ایمنی مواد غذایی
برخی از مصرف کنندگان و سازمان ها نگرانی هایی را در مورد ایمنی مصرف غذاهای اصلاح شده ژنتیکی از جمله برنج تراریخته مطرح کرده اند و به خطرات احتمالی آلرژی زایی، سمیت و اثرات درازمدت سلامت اشاره می کنند که هنوز به طور کامل شناخته نشده است. - چالش های نظارتی و بازار
فرآیند تایید نظارتی برای برنج تراریخته می تواند پیچیده و زمان بر باشد و ممکن است چالش هایی در رابطه با پذیرش بازار، الزامات برچسب گذاری و محدودیت های تجارت بین المللی برای محصولات اصلاح شده ژنتیکی وجود داشته باشد. - مالکیت و وابستگی بذر
کشاورزانی که گونه های تراریخته برنج را می پذیرند ممکن است سال به سال برای خرید بذرهای اصلاح شده ژنتیکی به شرکت های بذر وابسته شوند که به طور بالقوه منجر به هزینه های ورودی بالاتر و کاهش استقلال نسبت به ذخیره بذر می شود. - اثرات ناخواسته
علیرغم آزمایش های دقیق، همیشه خطر اثرات ناخواسته یا پیامدهای پیش بینی نشده تغییرات ژنتیکی وجود دارد که می تواند به روش های غیرقابل پیش بینی در واریته های تراریخته برنج ظاهر شود.
در این مقاله راجع به چیستی برنج تراریخته و ویژگی های مرتبط با آن صحبت کردیم. همچنین مزایا و معایب مصرف آن را نیز بررسی نمودیم. در نظر گرفتن این معایب در کنار مزایای بالقوه استفاده از برنج تراریخته و رفع آنها از طریق ارزیابی دقیق ریسک، مقررات و نظارت برای اطمینان از ایمنی و پایداری کشت محصولات تراریخته ضروری است. برای خرید بهترین انواع برنج از سایت برنجکده، وارد صفحه خرید برنج ایرانی شوید و با خاطری آسوده انتخاب کنید.
نوشته ی بعدی
نظر (0)